Soichiro Honda - thiên tài không bằng cấp

“Từ bao lâu tôi đã yêu nụ cười của bạn, từ bao lâu tôi đã yêu quê hương Việt Nam....” câu hát quen thuộc vang lên trên chương trình ti vi mỗi tối, cùng hình ảnh chiếc xe Honda đã trở nên thân thiết với biết bao con người Việt Nam. Sự lớn mạnh và tiếng tăm của Honda đã vượt ra ngoài lãnh thổ Nhật Bản, từ chuyện là người bạn thân thiết của người dân những đất nước nhỏ bé như Việt Nam, đến chinh phục những thị trường rộng lớn và đầy thử thách như Mỹ, Châu âu.

Thành công ấy bắt nguồn từ đôi bàn tay và khối óc của một con người mà cuộc đời ông đã viết nên những trang huyền thoại về nghị lực, niềm say mê khoa học và tận tâm cống hiến- Soichiro Honda.

Cuộc đời của Soichiro Honda, chủ tịch, người sáng lập ra tập đoàn Honda hùng mạnh hàng đầu Nhật Bản và tầm cỡ thế giới, không phải là “con đường nhung lụa” mà là một chuỗi dài những nỗ lực và sáng tạo không ngừng nghỉ, những thất bại đơm hoa kết trái cho thành công. ông đi lên từ tuổi thơ khốn khó, khởi nghiệp chỉ với hai bàn tay trắng và một khối óc yêu kỹ thuật và sáng tạo và đã gây dựng nên cả một tập đoàn Honda hùng mạnh.

Cho đến ngày nay, Honda chiếm địa vị số 1 về sản xuất mô tô xe máy và trong top 10 về sản xuất ô tô. Tập đoàn Honda có nhà máy sản xuất đặt tại 34 nước trên thế giới với hơn 100.000 công nhân. Trung bình mỗi năm Honda cho xuất xưởng 5,5 triệu xe máy và 2,3 triệu xe ôtô. Ngoài ra, tập đoàn còn cung cấp hơn 3 triệu sản phẩm hàng công nghiệp khác như máy nông nghiệp, động cơ tàu thuỷ. Vì lẽ ấy, Soichiro Honda đã được tạp chí uy tín “People” vinh danh là “người đặc biệt nhất của năm” trong năm 1980, coi ông như một “huyền thoại Henry Ford của Nhật Bản”.

"Huyền thoại Ford của nước Nhật" đã từng là...

“Chú chồn nhọ mũi”

Soichiro sinh ngày 17/11/1906 tại Komyo, nay là thành phố Tenryu ở miền Trung nước Nhật. ông là con đầu trong số 9 người con của đôi vợ chồng người thợ cơ khí Gihei và cô thợ dệt Mika. Gihei Honda xoay xở đủ mọi nghề để kiếm sống, từ gò, hàn, rèn đến...nha sĩ miễn là có việc.

Từ nhỏ, Soichiro đã thấm trong mình mùi dầu máy, tinh thần yêu lao động và ý thức trách nhiệm từ cha mình. Khi mới 2 tuổi, cậu bé Soichiro đã bị thu hút và thích mày mò chiếc cối xay gió. Lớn thêm chút nữa, cậu tự “chế tạo” chiếc máy bay đồ chơi bằng tre có gắn “động cơ” làm bằng dây cao su. Cậu suốt ngày lấm lem mặt mũi do hay giúp đỡ cha mình trong xưởng đến mức bạn bè đặt cho cậu biệt danh “chú chồn nhọ mũi” .

“Chú chồn nhọ mũi” không ham thích học hành, chỉ quan tâm đến những môn kỹ thuật và bảng điểm của cậu dở tệ. Để chống chế, Soichiro đã chế tạo con dấu giả của gia đình từ... miếng cao su lấy từ pedal xe đạp để đóng vào sổ liên lạc.

Niềm đam mê cơ khí và động cơ của Soichiro lớn dần cùng năm tháng. Năm 1917, khi một viên phi công có tên Art Smith bay tới sân bay quân sự Wachiyama, vì muốn quyết tâm chiêm ngưỡng máy bay, Soichiro đã vét sạch tiền lẻ trong hộp và “mượn tạm” một chiếc xe của cha mình để đi 20 km tới tận sân bay. Không đủ tiền vào cửa, cậu bé trèo lên cây cao để nhìn ngắm từ xa chuyển động thực của một chiếc máy bay.

Ai biết rằng, cùng thời điểm ấy, trong trí óc cậu bé đang cheo leo trên thân cây, đam mê sáng chế và phát minh cũng đang cất cánh.

Cậu bé học việc:

Mang trong mình đam mê ấy, năm 15 tuổi, Soichiro Honda bỏ học để lên Tokyo học nghề tại xưởng cơ khí ôtô Shokai, với công việc khởi đầu là...trông trẻ. Nhưng sự miệt mài, trí thông minh và lanh lợi của cậu đã được thừa nhận và ông chủ Sakakibara chú ý. Soichiro được đào tạo trở thành một anh thợ sửa chữa ôtô lành nghề và được tín nhiệm. ông còn được trực tiếp cùng sửa những chiếc xe đua Curtiss rất nổi tiếng lúc bấy giờ.

Giây phút huy hoàng khi được ngồi bên ông chủ trên chiếc xe đua chạy với tốc độ 160 km/giờ là giây phút cậu Honda 17 tuổi thắp lửa niềm đam mê cùng tốc độ mãi cho tới sau này. Tham vọng của cậu không chỉ dừng lại ở vị trí học việc, 4 năm sau, Honda đã mở xưởng sản xuất của riêng mình, và là tiền đề cho tập đoàn ô tô – xe máy Honda đình đám ngày nay.

Xe máy- chắp cánh ước mơ Honda

Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cả nước Nhật chỉ là tro tàn và đổ nát và bước vào thời kỳ tái thiết. Nhu cầu đi lại của người dân lúc đó không phải là những chiếc ô tô tốn kém, hao xăng mà là loại xe có động cơ nhưng phải gọn nhẹ, tiện lợi và tương đối rẻ tiền.

Cơ hội đã đến với Soichiro, lúc ấy là người đàn ông 40 tuổi, khi quân đội loại phế thải hàng loạt động cơ hai kỳ cũ tưởng như vô dụng, để làm sắt vụn. Soichiro, với con mắt của một nhà sáng chế, đã chớp lấy cơ hội vàng mua lại 500 động cơ trước lời xì xào cho rằng ông “điên rồ” ném tiền qua cửa sổ.

Chỉ sau một thời gian ngắn, những chiếc xe đạp trang bị động cơ nhỏ gọn đã ra đời trong một nhà kho bằng gỗ rộng 24 mét vuông, xưởng sản xuất của “doanh nghiệp một thành viên” mà ông vừa là chủ, vừa là người nghiên cứu, vừa là thợ và cũng là người bán xe. Sau một thời gian mọi người phát hiện ra loại xe đạp kỳ lạ này đã len lỏi khắp các ngõ ngách ở Nhật Bản. Honda Technical Research Institute của ông đã thành công và không ngừng phát triển. Đến năm 1948, Công ty Honda Motor Co. Ltd được thành lập và trở thành một tập đoàn số 1 thế giới về sản xuất xe máy.

Xe đạp gắn động cơ đầu tiên của Honda

Một sản phẩm quan trọng là Soichiro Honda đã thiết kế thành công loại xe Honda “Dream D” - kiểu xe hoàn chỉnh nhất lúc bấy giờ. Khung xe được thiết kế có đủ độ cong cần thiết và đủ độ cứng để tải được loại động cơ 98 phân khối. Honda “Dream D” vượt trội hơn các loại xe khác ở rất nhiều yếu tố kỹ thuật. Sau đó, ông tiếp tục cải tiến và ra mắt Dream E máy khoẻ, chạy êm, không chảy dầu.

Honda DD tại Việt Nam

Super Dream ở Việt Nam

Công ty Honda đã thu được kết quả ngoài mong đợi với loại xe Cub, cho phép khách hàng lựa chọn mua máy xe để lắp vào xe đạp hoặc mua trọn một chiếc xe gắn máy. Chỉ trong vòng chưa được 1 năm, công ty bán được 6.500 chiếc Cup mỗi tháng, chiếm 70% thị phần xe gắn máy tại Nhật. Không dừng lại ở đó, năm 1959 Honda bắt đầu bành trướng ra thị trường Mỹ. với khẩu hiệu “Bạn gặp những người dễ thương nhất trên một chiếc Honda”, Honda nhắm vào thị trường gia đình, và đã thu được thành công rực rỡ. Năm 1963, Công ty Honda bán được 7.800 chiếc, năm 1984 bán hơn 10 triệu chiếc Honda 50 phân khối tại Mỹ, con số mơ ước của bất kỳ hãng sản xuất xe máy nào thời bấy giờ.

ô tô Honda - tiếp nối đam mê thời niên thiếu

Sau khi đã chiếm lĩnh thị trường xe máy, Honda bắt đầu sản xuất ô tô. Cảm giác về tốc độ vẫn còn mới nguyên trong lồng ngực như thuở cậu thiếu niên 17 tuổi ngày nào, Honda quyết định dấn thân trên đường đua để làm bàn đạp cho kinh doanh thương mại. Honda tung ra kiểu xe thể thao S360. Năm 1959, đội Honda giành giải nhất trong cuộc đua Isle of Man (Anh) khi lần đầu dự giải. Thành công trên đường đua nhanh chóng giúp tăng doanh số: Honda dẫn đầu ở Nhật với 285.000 chiếc. Hai năm sau, Honda bán được 100.000 chiếc mỗi tháng.

1965 Honda F1 RA272

Honda tham gia vào cuộc đua xe công thức 1 vào đầu thập niên 1960. Đến năm 1965, đội Honda đoạt giải nhất trong cuộc đua Giải thưởng Lớn Mexico, và năm tiếp theo lại giành tiếp những giải thưởng lớn trong cuộc đua F2. Cũng giống như xe máy, sau các giải thưởng này, ô tô Honda bắt đầu chinh phục thị trường xe ô tô thế giới. Năm 1980, Honda đã trở thành niềm tự hào mới của nước Nhật. Cuối thế kỷ 20, Honda là nhà sản xuất ô tô xe máy số một thế giới.

Bí Quyết của thành công:

Honda đã từng tâm sự rằng “Đối với tôi, thành công có thể chỉ đạt được khi đã trải qua nhiều thất bại và nghiền ngẫm. Trên thực tế, trong tất cả những việc ta làm, thành công chỉ chiếm 1%, 99% khác là thất bại”. Tinh thần làm việc, nghị lực và lòng say mê với khoa học là chìa khoá đưa Honda đến thành công.

Trong kinh doanh, Honda chỉ gặt hái được thành tựu khi rất biết dùng người. Soichiro Honda đã may mắn có được một cộng sự tuyệt vời là Takeo Fujisawa, người bù đắp một cách hoàn hảo những thiếu hụt của Soichiro Honda về các vấn đề tài chính và tiếp thị.

Đối với các nhân viên của mình, ông luôn đối xử như một người trong gia đình. ông khuyến khích và động viên những người không có đầy đủ bằng cấp nhưng có khả năng thật sự. Soichiro Honda làm việc không mệt mỏi và ông cũng đã truyền được tinh thần đó cho mỗi người làm tại Tập đoàn Honda.

Đối với sản phẩm, ưu tiên hàng đầu của Honda là chất lượng. Trong 1000 sản phẩm, chắc chắn có sản phẩm lỗi, nhưng phát hiện ra lỗi, ngay lập tức phải sửa chữa. Uy tín của Honda đã được khách hàng khắp thế giới chứng nhận và tin dùng.

Riêng ở Việt Nam, người Việt Nam đã trót yêu Honda từ những năm 60 của thế kỷ trước, khi Honda chào bán các loại sản phẩm xe gắn máy hai bánh đầu tiên. Honda đã thành công trong việc chinh phục người Việt, đến nỗi ở các tỉnh phía Nam, từ Honda được dùng để gọi chung cho các loại xe gắn máy hai bánh. Người Việt Nam yêu Honda đến độ coi đó là biểu tượng của đẳng cấp và sành điệu.

Cách đây vài chục năm, một chiếc xe Honda đời 81 có giá trị tương đương một ngôi nhà hai tầng mặt phố. Cho đến tận ngày nay, xe Honda vẫn luôn được người tiêu dùng lựa chọn giữa một rừng các nhãn hiệu xe máy khác. Nắm giữ một địa vị như vậy trên thị trường và trong lòng công chúng, Honda đã làm được nhiều hơn một thương hiệu xe.

Thành công của Honda là kết quả của sự miệt mài và một cái đầu “lệch chuẩn”- biết nhìn ra cơ hội trong hoàn cảnh mờ mịt u ám, biết vượt qua định kiến kinh doanh và công nghệ thông thường, làm cái khác người, và thành công hơn người. Soichiro Honda mãi mãi ra đi năm 1992, nhưng người đời còn nói nhiều về ông, ca ngợi ông, mỗi khi nghĩ tới một điển hình của “thiên tài không bằng cấp”.