Các cam kết về việc thực hiện lộ trình giảm thuế nhập khẩu đối với ô tô nguyên chiếc, linh kiện ô tô nhập khẩu đang được thực hiện theo đúng lộ trình và phần nào làm cho giá ô tô hạ nhiệt, người tiêu dùng bớt đi chút ít gánh nặng bởi giá xe quá cao.
Thế nhưng, vào đầu tháng 12/2007, Chính phủ lại có văn bản giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ ngành có liên quan rà soát các cơ chế, chính sách thuế nhập khẩu đối với mặt hàng ôtô, xe máy hiện hành.
Văn bản này nêu rõ trong thẩm quyền của mình, Bộ Tài chính được chủ động sửa đổi, bổ sung hoặc đề xuất các phương án nhằm khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông đang diễn ra khắp nơi, ảnh hưởng xấu đến hoạt động của các tổ chức, cá nhân...
Hiểu đúng nghĩa văn bản này thì rõ ràng việc các bộ, ngành liên quan xem xét việc tăng thuế đối với ô tô chỉ còn là vấn đề thời điểm. Đương nhiên nó khiến nhiều người có nhu cầu mua xe lo lắng bởi việc tăng thuế đồng nghĩa với việc giá bán ô tô sẽ tăng thêm.
Tuy nhiên, ngày 4/2/2008, Văn phòng Chính phủ lại vừa thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải về việc thực hiện chiến lược, quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2010, tầm nhìn đến năm 2020.
Đáng chú ý là Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương và các bộ liên quan “căn cứ vào các cam kết của Việt Nam với WTO, CEPT/AFTA, xây dựng, công bố lộ trình giảm thuế nhập khẩu đối với ô tô, phụ tùng ô tô phù hợp; nghiên cứu hoàn thiện chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt và các chính sách tài chính khác đối với ô tô, phù hợp mục tiêu chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô, phát triển giao thông trong nước và phù hợp với thông lệ quốc tế”.
Cách ứng xử khá lúng túng mà cụ thể là chính sách thuế đối với ô tô nhập khẩu quá cao để bảo hộ cho các doanh nghiệp lắp ráp ô tô trong nước suốt một thời gian dài đã khiến người tiêu dùng trong nước thiệt thòi lớn.
Có lần, ngay tại diễn đàn Quốc hội, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng khi đó còn là Bộ trưởng Bộ Tài chính đã tuyên bố “nếu các doanh nghiệp không chịu hạ giá xe lắp ráp trong nước, chúng tôi sẽ giảm thuế nhập khẩu”. Lộ trình giảm thuế nhập khẩu đang được thực thi thì lại có văn bản yêu cầu xem xét lại chính sách thuế đối với ô tô nhằm làm giảm ùn tắc giao thông nói trên.
Sự không nhất quán này không những khiến cho người tiêu dùng tiếp tục bị thiệt hại lớn bởi giá ô tô quá cao mà còn khiến ngay cả các doanh nghiệp lúng túng bởi họ không thể đưa ra một chiến lược thống nhất và xuyên suốt.
Hữu Khôi
