Sau nhiều tranh cãi của các
doanh nghiệp thuộc Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) về thế nào là
dòng xe chiến lược, Bộ Công Thương đã lựa chọn giải pháp trung dung và không
nghiêng về đề xuất của bất kỳ doanh nghiệp nào, kể cả Toyota.
Cụ thể, theo đề xuất cuối
cùng của Bộ Công Thương vừa trình Thủ tướng Chính phủ, dòng xe chiến lược trong
phân khúc xe du lịch tại Việt Nam là xe đa dụng từ 6-9 chỗ ngồi, có dung tích
động cơ nhỏ hơn 1,5 lít, đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 2.
Cũng
là xe đa dụng thuộc loại từ 6-9 chỗ nhưng Innova lại không thuộc dòng
xe chiến lược theo đề xuất của Bộ Công Thương vì dung tích động cơ gần
2.0 lít.
Dòng xe chiến lược này sẽ
được hưởng hàng loạt ưu đãi về thuế và lệ phí trước bạ để có thể vừa khuyến
khích sản xuất, vừa khuyến khích tiêu dùng với số lượng lớn với kỳ vọng tạo ra
một vị thế cho công nghiệp ôtô Việt Nam. Cụ thể Bộ Công Thương đề nghị thuế
tiêu thụ đặc biệt của dòng xe này phải ở mức thấp (chỉ là 30%, so với các xe
khác từ 45-60%) và việc đánh thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ được giảm theo
tỷ lệ nội địa hóa; người tiêu dùng khi mua và đăng ký xe sẽ chỉ phải chịu thuế
VAT 5% (xe khác là 10%) và nộp mức lệ phí trước bạ 2% (so với mức 10-12% của xe
khác từ đầu năm 2010).
Ngoài ra, nhà sản xuất
loại xe ôtô chiến lược và các doanh nghiệp sản xuất phụ trợ cho dòng xe này sẽ
được miễn hoặc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, được hưởng thuế 0% cho nhập
khẩu máy móc, nguyên liệu phục vụ sản xuất xe chiến lược...
Với lựa chọn này, Bộ Công
Thương khẳng định, dòng xe chiến lược sẽ là loại ôtô hoàn hoàn mới ở Việt Nam,
do đó Nhà nước có thể ban hành những chính sách mới, tránh được điều tiếng
thiên vị về một doanh nghiệp nào đó.
Bộ này đã đưa ra một loạt
những lập luận về xe chiến lược và sự lựa chọn của mình như dòng xe ô tô chiến
lược phải phù hợp với sở thích, nhu cầu và khả năng tài chính của người tiêu
dùng Việt Nam, trong đó, giá cả hợp lý là một tiêu chí quan trọng đối với khách
hàng người Việt, làm sao để cạnh tranh được với xe ngoại không chịu thuế vào
năm 2018. Bên cạnh đó, xe 6-9 chỗ ngồi là phù hợp thị hiếu, đặc điểm sử dụng ô
tô ở Việt Nam, vừa chở được nhiều người, đáp ứng được nhiều mục đích sử dụng
khác nhau như đi làm, đi chơi cùng cả gia đình, bạn bè, chở hàng hóa, kinh
doanh và trên thực tế, loại xe đa dụng này đang được tiêu thụ mạnh ở Việt Nam.
Cũng theo Bộ Công Thương,
xe chiến lược này có thể đạt sản lượng đủ lớn để thu hút nhiều nhà cung cấp
linh kiện đầu tư vào Việt Nam, góp phần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa. Đặc biệt,
với dung tích động cơ nhỏ, 1,5l trở xuống, xe chiến lược sẽ tiêu hao ít nhiên
liệu, như vậy, sẽ có tác dụng bảo vệ môi trường, phù hợp trong bối cảnh giá
nhiên liệu sẽ ngày càng tăng cao. ..
Như vậy, Bộ Công Thương đã
lựa chọn phương án cuối cùng về xe chiến lược không theo đề nghị của bất kỳ
thành viên VAMA nào, mà trung dung giữa đề xuất của Toyota là xe đa dụng 6-9
chỗ dưới 2.0 lít (như Innova) và đề xuất của Trường Hải là xe nhỏ dưới 1.5 lít,
tiêu hao ít nhiên liệu. Tuy nhiên sự lựa chọn này có thể không hợp lý đối với
cả những người trong và ngoài cuộc.
Dự kiến sau khi có ý kiến
chỉ đạo của Thủ tướng, cuối năm nay, Bộ Công Thương sẽ công bố quyết định về
dòng xe chiến lược này.
Hữu Thọ
