Monza là một trong những đường đua lâu đời nhất F1, bắt đầu được xây dựng từ tháng 2/1922, trong một công viên có khung cảnh rất đẹp tại Milan để kỷ niệm lần thứ sinh nhật lần thứ 25 của Câu lạc bộ Xe hơi Milan.
Với đội ngũ công nhân 3.500 người, đường đua dài hơn 10 km hoàn tất vào cuối tháng 7 cùng năm. Vào thời điểm đó chỉ có 3 địa điểm thường xuyên dành cho các cuộc đua ôtô trên thế giới là Monza, Brooklands và Indianapolis.
Tại đây, Nino Farina của đội Alfa Romeo là người đầu tiên giành Grand Prix Italy. Giải năm 1953 là dịp hiếm hoi mà cuộc đua tranh giành vị trí thứ nhất diễn ra đến tận vòng cuối cùng mà không bị gián đoạn bởi các sự cố kỹ thuật.
Tại góc cua đầu tiên, Alberto Ascari trượt bánh, Farina lao chệch ra ngoài bãi cỏ lề đường, còn Marimon đụng vào xe của Ascari. Juan Manuel Fangio vượt qua vụ hỗn độn và cán đích đầu tiên.
Cũng chỉ duy nhất một lần GP Ý không được tổ chức tại Monza mà thay vào đó bằng Imola vào năm 1980.
Trong chuỗi thời gian dài tồn tại, Monza đã có nhiều biến đổi, nhưng vẫn luôn là một trong những đường đua nhanh nhất, nơi các tay đua đạt được tốc độ tối đa gần 370 km/h.
Năm 1960, Monza chứng kiến Phil Hill, tay đua người Mỹ đầu tiên giành chiến thắng trong một chặng GP.
Năm 1961, Hill tiếp tục đăng quang nhưng đây là chiến thắng không trọn vẹn khi đồng đội Wolfgang von Trips và 12 khán giả qua đời sau tai nạn bi thảm.
Thảm kịch tái diễn tại Monza mùa giải 1970 khi tay đua Jochen Rindt thiệt mạng ngay ở vòng phân hạng.
Năm tiếp theo, Monza cống hiến cho người hâm mộ một chiến thắng ngoạn mục với nhân vật trung tâm Peter Gethin sau cuộc bứt phá từ nhóm 5 chiếc xe đang cạnh tranh quyết liệt. Ronnie Peterson chiếm giữ vinh quang trong các năm 1973, 1974 và 1976, nhưng chiến trường này cũng là nơi ông tử nạn vào năm 1978.
Năm 1972, bộ mặt của Monza có nhiều biến đổi do việc xây dựng thêm những đoạn đường chữ chi nhằm hạn chế bớt tốc độ các xe. Các năm tiếp theo, Ronnie Peterson được mệnh danh là chuyên gia tại Monza với chiến thắng các năm 1973, 1974 và 1976. Nhưng cũng chính đây là nơi tay đua Thụy Điển lìa đời. Sau một vụ hỗn độn khủng khiếp lúc xuất phát năm 1978, anh đã phải vào bệnh viện và chết ngày hôm sau vì biến chứng.
Damon Hill chinh phục đường đua các năm 1993 và 1994 trước khi Johnny Herbert giành chiến thắng vào năm sau.
Mãi đến năm 1990, Senna cuối cùng cũng thắng giải đua trên đất nước hình chiếc ủng, tuy nhiên, ngày hôm đó, may mắn nhất lại là Derek Warwick, người thoát chết sau một tai nạn nghiệm trọng tại góc cua Parabolica, ở ngay vòng đầu tiên.
Cuộc đua năm 1991 là một trong những cuộc đua hấp dẫn nhất, Senna chiến đấu với bộ đôi của Williams-Renault là Nigel Mansell và Ricardo Patrese. Patrese bỏ cuộc, Senna phải dừng lại để thay lốp và Mansell ung dung về đích. Senna có cuộc báo thù ngọt ngào năm 1992 nhờ cả 2 chiếc xe Williams gặp sự cố. Năm 1993, xe Prost bị chết máy, nhường danh hiệu cho đồng đội Damon Hill. Tay đua người Anh về nhất lần thứ 2 năm 1994, trong khi Michael Schumacher làm hài lòng CĐV chủ nhà vào năm 1996. Năm 1998, Ferrari giành chiến thắng kép.
Mùa giải 1996, Michael Schumacher đã gửi tới các tifosi Ý chiến thắng đầu tiên của Ferrari kể từ khi tay đua cùng màu áo Gerhard Berger đánh bại Michele Alboreto năm 1988.
David Coulthard cũng mang lại chiến thắng cho McLaren năm 1997 và Schumacher quay trở về với vinh quang năm 1998 sau khi bảo vệ thành công pole đầu tiên của mình trong mùa giải.
Tay đua của đội Jordan Heinz-Harald Frentzen bước lên podium năm 1999 nhưng điều may mắn không lặp lại trong mùa giải 2000, khi Michael Schumacher giành vinh quang tại sự kiện mà nhiều người hâm mộ vẫn còn nhớ mãi cảm xúc dâng tràn của huyền thoại người Đức lúc trả lời phỏng vấn sau chiến thắng.
Năm 2001, trận chiến tại Monza diễn ra dưới quyền điều khiển của nhạc trưởng Juan Pablo Montoya trong bầu không khí ảm đạm bởi vụ khủng bố kinh hoàng ngày 11/9 ở Mỹ và sau thông tin cựu tay đua F1 Alex Zanardi gặp tai nạn khủng khiếp mất cả đôi chân giữa chặng đua của giải Champ Car tại Euro Speedway.
Liên tiếp 3 năm sau đó, đội đua Ý giành chiến thắng ở Monza nhờ sự tỏa sáng của Rubens Barrichello (2002, 2004) và Michael Schumacher (2003). Chiến thắng của Schumacher cũng là chiến thắng thứ 50 tay đua Đức cống hiến cho đội đua Ý. Nhưng năm tiếp theo, Ferrari đã gặp phải một mùa giải chật vật với thất bại của cả Schumacher và Barrichello tại Monza. Thay vào đó, tay đua Montoya của McLaren lại tỏa sáng đầy thuyết phục.
Năm 2001, trận chiến tại Monza diễn ra dưới quyền điều khiển của nhạc trưởng Juan Pablo Montoya trong bầu không khí ảm đạm bởi vụ khủng bố kinh hoàng ngày 11/9 ở Mỹ và sau thông tin cựu tay đua F1 Alex Zanardi gặp tai nạn khủng khiếp mất cả đôi chân giữa chặng đua của giải Champ Car tại Euro Speedway.
Huyền thoại Schumacher quyết định rút lui khỏi thế giới F1 sau chiến thắng trên đường đua nước Ý năm 2006. Mùa giải 2007, Monza chứng kiến chiến thắng của cái tên mới F. Alonso. Tay đua Tây Ba Nha trong màu áo McLaren đã vượt trước đồng đội Lewis Hamilton về đích. Đây cũng tiếp tục là chặng đua thất bại của Ferrari khi Raikkonen và Massa đều thi đấu không thành công.
Mùa giải gần đây nhất năm 2008, Sebastian Vettel đã làm nên lịch sử tại GP Ý 2008 cùng Toro Rosso. Tay đua trẻ thống trị đấu trường, về đích với thời gian cách biệt trước tay đua kỳ cựu Heikki Kovalainen. Vettel cũng ghi danh vào lịch sử thể thao với tư cách tay đua trẻ nhất giành chiến thắng trong một chặng GP.
Điều gì sẽ diễn ra tại Monza vào cuối tuần tới? sẽ có kỷ lục mới được xác lập hay “dớp” tai nạn lại tái diễn. Chúng ta cùng chờ đợi những điều bất ngờ nhất sẽ diễn ra sắp tới.
Theo Autopro
