Một trong những vấn đề mà các xe đi offroad thường gặp phải là mất lực kéo và gầm thấp. Bùn lầy là một trong những địa hình gây khó khăn rất nhiều cho việc truyền lực kéo từ bánh xe và khoảng sáng gầm xe cũng là vấn đề dễ làm cho xe bị kẹt lại.
Vậy nếu đường bạn đang chạy xe bắt đầu trơn trượt và bùn lầy thì bạn sẽ làm gì? Trước hết, hãy giảm áp suất lốp xe. Việc này giúp bề mặt gai bám vào đường sẽ lớn hơn. Hãy giảm áp suất xuống khoảng 16psi (hoặc thấp hơn 1 chút nếu xe bạn đang tải nặng) để tăng bề mặt lốp tiếp xúc. Dĩ nhiên là khi đó thì lốp xe của bạn sẽ bị biến dạng như 1 quả bóng nhưng điều đó là cần thiết để phân tán áp lực lên mặt đường và tăng bề mặt tiếp xúc trên đường.
Điều kế tiếp bạn phải làm là cài số thấp, cài chế độ 2 cầu và khóa vi sai trung tâm (nếu xe bạn có chức năng này). Sử dụng chế độ cầu chậm sẽ giúp xe cung cấp lực kéo mạnh hơn đến bánh xe. Gai lốp sẽ nhanh chóng bám đầy bùn và việc bạn nên làm là giữ đều tốc độ di chuyển, nếu không thì bánh xe sẽ nhanh chóng đào sâu vào mặt đường. Đạp ga quá nhiều sẽ làm bánh xe tự đào lỗ và nếu quá ít thì gai lốp xe bị bùn đất bám chặt vào và không làm xe di chuyển. Vấn đề quan trọng nhất đối với xe là khóa vi sai trung tâm, đây chính là điều khiến những chiếc xe 2 cầu chuyên offroad khác biệt với xe thông thường. Chúng ta hãy tìm hiểu về bộ vi sai một chút.
Vi sai và khóa vi sai
Mỗi khi bạn đánh lái khi xe đi vào đường vòng thì các bánh xe sẽ quay với tốc độ khác nhau. Ví dụ như khi bạn rẽ trái, bánh xe bên trái sẽ quay chậm hơn bánh xe bên phải nhằm giúp xe quay vòng dễ dàng. Nếu tất cả bánh xe quay cùng tốc độ thì khi xe quay vòng lốp xe sẽ bị trượt trên đường tùy thuộc vào bạn đánh lái nhiều hay ít.
Bộ vi sai được thiết kế để cho phép 1 bánh này có thể quay nhanh hơn các bánh còn lại và tất cả xe ô tô đều phải có ít nhất 1 bộ vi sai. Một chiếc xe 2 cầu sẽ có ít nhất 2 bộ vi sai, một ở phía trước và một ở phía sau.
Hầu hết các xe 2 cầu sẽ được trang bị thêm 1 bộ vi sai thứ 3 để phân phối lực kéo đến cầu trước và cầu sau. Như vậy chiếc xe 2 cầu này khá hoàn hảo bởi vì chúng phân phối lực kéo khá đều đặn và êm ái, giảm tối đa hiện tượng trượt bánh xe. Tuy nhiên, một khi khi có 1 bánh xe bị trượt quay thì vẫn xảy ra rắc rối.
Chẳng hạn như nếu bánh xe bên trái cầu trước bị trượt do đường trơn (hoặc bị nhấc khỏi mặt đất) thì nó sẽ quay nhanh hơn các bánh còn lại. Trong trường hợp này thì lực kéo tại các bánh còn lại sẽ bị hạn chế đi rất nhiều. Vấn đề này xảy ra đối với cả xe 1 cầu và 2 cầu. Bộ vi sai họat động khá ổn đối với xe 1 cầu trên đường bình thường bởi vì thông thường bánh xe còn lại vẫn có độ bám nhất định khi vượt qua vũng nước nhỏ. Bạn đã đoán được điều gì khi bánh xe bị trượt ở xe 2 cầu? Dĩ nhiên là tất cả 4 bánh xe có độ bám rất hạn chế khi có 1 bánh xe bị trượt. Bạn nên nhớ là tất cả 4 bánh xe đều được dẫn động trên xe 2 cầu. Để khắc phục hiện tượng này thì cách đơn giản nhất là sử dụng hệ thống khóa vi sai.
Khóa vi sai sẽ làm cho tất cả các bánh xe quay cùng tốc độ, cung cấp lực kéo đều tới các bánh xe trong trường hợp đường trơn trượt. Nếu bộ vi sai trung tâm được khóa thì lực kéo sẽ truyền đến cả cầu trước và cầu sau trong trường hợp đường trơn trượt. Bạn cũng nên nhớ rằng khi bạn khóa vi sai và chạy trên đường thông thường thì lúc vào cua sẽ là cả vấn đề đối với tài xế.
Hệ thống điều khiển lực kéo
Khi có một bánh xe quay trơn trên đường ướt thì hệ thống kiểm soát lực kéo sẽ phát hiện và phanh bánh xe quay trơn này lại một cách tự động. Bằng cách này, hệ thống sẽ cho phép truyền lực kéo đến các bánh xe còn lại không bị trượt. Hệ thống kiểm sóat lực kéo là giải pháp khá hoàn hảo mặc dù chúng làm cho hệ thống phanh họat động nhiều hơn và dĩ nhiên là mau mòn hơn. Hệ thống kiểm sóat lực kéo được phát minh cho xe 1 cầu. Giờ đây, bạn cũng sẽ thừa hưởng công nghệ này trên xe 2 cầu, xe SUV cao cấp.
Cân bằng bánh xe và chỉnh góc đặt bánh xe
Nếu góc đặt bánh xe được chỉnh chính xác thì sẽ hạn chế mài mòn lốp xe đến mức thấp nhất. Nếu chỉnh sai sẽ gây ra một số hiện tượng như giảm lực kéo, lốp mau mòn, tay lái bị xỉa, đánh lái không đúng và hao xăng. Việc cân chỉnh góc đặt bánh xe cần có các thiết bị đắt tiền để hỗ trợ một cách chính xác. Bạn nên chỉnh lại góc đặt bánh xe sau mỗi 6 tháng hay khi bạn cảm thấy có gì bất thường đối với tay lái hay hệ thống treo.
Đường cao tốc Sài Gòn – Trung Lương là nơi bạn có thể chạy với tốc độ cao, có nhiều tài xế phàn nàn về tay lái bị rung. Nguyên nhân thường thấy là do bánh xe không được cân bằng hay cân bằng kém. Nên thực hiện mỗi 6 tháng một lần việ cân chỉnh bánh xe. Thiết bị hỗ trợ cân bằng bánh xe cũng phải có chất lượng tốt thì mới chính xác. Hãy nhớ rằng bạn chỉ nên sử dụng gara có chế độ bảo dưỡng các trang thiết bị cân bằng bánh xe thường xuyên.
Hệ thống treo trên xe SUV - xe 2 cầu
Nhiều chủ xe 2 cầu than phiền với tôi rằng hệ thống treo khá cứng và không thoải mái cũng như họ khó điều khiển xe trên đường gồ ghề. Sau thời gian dài sử dụng thì lò xo của hệ thống treo có xu hướng bị chai, giảm chiều cao. Khi đó bạn sẽ cảm thấy khó chịu khi đi trên đường.
Giải pháp cho tình huống này là bạn sử dụng một hệ thống treo nâng cấp trên thị trường. Điều quan trọng là các hệ thống treo nâng cấp này có chất lượng cao hơn những hệ thống treo theo xe. Các xe 2 cầu cần lò xo có tính năng cao và bộ giảm chấn hấp thụ tốt nhưng vẫn đủ cứng vững để tải nặng trên đường sá thông thường và đường gồ ghề.
Bạn có bao giờ chú ý rằng sau một thời gian chạy xe trên đường gồ ghề thì hệ thống treo dường như bị giảm tính năng? Điều này là có thật bởi bị các bộ giảm chấn nóng lên và họat động không chính xác. Khi chúng xảy ra thì bạn cảm thấy tay lái xuống cấp. Giải pháp là thay thế bằng một bộ giảm chấn tốt hơn ở thị trường ngoài, chúng sẽ chịu những va đập lớn của mặt đường trong thời gian dài tốt hơn.
Những người yêu thích xe 2 cầu ở Việt Nam sẽ ngạc nhiên với tính năng của bộ giảm chấn này sau khi lựa chọn kỹ càng trên thị trường. Có nhiều thành viên trong câu lạc bộ xe 2 cầu đã gắn sẵn bộ giảm chấn của Úc cho chiếc xe của họ và họ cảm thấy rất hài lòng về tính năng của chúng.
>> Hãy là Offroader hiểu biết. (phần 2)
Bài viết thực hiện với sự hỗ trợ của Dr.Joe
| Vài nét về Dr. Joe: |
|---|
| Được đào tạo với chuyên ngành kỹ thuật hàng không, Dr. Joe có bằng kỹ sư hàng không và bằng tiến sĩ khí động học. Dr. Joe cũng từng được hãng xe lớn săn lùng như General Motors để nghiên cứu về kỹ thuật ô tô. Ông có kinh nghiệm 5 năm làm việc cùng với các chuyên gia ô tô Đức cũng như đã trải qua sự nghiệp của mình tại nhiều quốc gia như Úc, Nhật và Đức. Dr. Joe có kinh nghiệm trong ngành thiết kế, kiểm tra và phát triển công nghệ ô tô. Trong sự nghiệp của mình, Dr. Joe cũng đã thực hiện việc độ xe cho rất nhiều đội đua khác nhau. |
