Vừa qua, Chính phủ đã có văn bản về triển khai thực hiện chiến lược phát triển ngành công nghiệp ôtô Việt Nam đến năm 2010. Theo đó, Bộ Tài chính được yêu cầu sớm công bố lộ trình giảm thuế nhập khẩu ôtô. Lộ trình giảm thuế sẽ được xây dựng dựa trên cam kết WTO. Động thái này đã khiến cho thị trường ôtô trong nước bắt đầu xôn xao, vì sắp tới lượng xe nhập khẩu có thể sẽ tiếp tục tăng mạnh và giá xe sẽ giảm.
Cạnh tranh ở dòng xe hạng trung
Theo các doanh nghiệp ôtô, sắp tới cuộc cạnh tranh gay gắt giữa xe trong nước và xe nhập vẫn sẽ tập trung chủ yếu ở dòng xe hạng trung với giá khoảng 60.000-65.000 USD/chiếc. Vì đây là dòng xe được nhiều khách hàng quan tâm do giá cả có thể chấp nhận được
Đối với dòng xe năm chỗ có giá khoảng 30.000 đến hơn 50.000 USD thì theo đánh giá, hiện nay giá xe nhập khẩu vẫn còn cao hơn nhiều so với xe lắp ráp trong nước. Vì vậy, các liên doanh trong nước như Mercedes-Benz Việt Nam, Toyota, Honda, Ford vẫn sẽ giữ ưu thế. Riêng dòng xe bảy chỗ thì do những mẫu xe trong nước như Innova của TMV, Everest của Ford... vẫn đang được nhiều khách hàng ưa chuộng nên xe nhập khẩu sẽ không có nhiều bứt phá. Tuy nhiên, dòng xe này cũng sẽ có sự cạnh tranh về giá giữa xe nội và xe ngoại nhập. Nguyên nhân là do dòng xe này vốn không đa dạng về mẫu mã nên khách hàng thường chỉ chú ý đến giá.
Năm ngoái, khi Bộ Tài chính quyết định điều chỉnh giảm thuế nhập khẩu ôtô từ 90% xuống còn 60% đã khiến cho các doanh nghiệp ôtô trong nước rất bức xúc và không ngừng kêu ca do bị cạnh tranh từ xe ngoại nhập. Thực tế cũng cho thấy thuế giảm đã khiến cho lượng ôtô nhập khẩu của năm ngoái tăng cao kỷ lục.
Theo Tổng cục Thống kê, năm 2007 cả nước nhập khẩu khoảng 28.000 ôtô nguyên chiếc. Trong đó, chủ yếu là dòng ôtô dưới 12 chỗ ngồi, đưa kim ngạch nhập khẩu tăng từ 208 triệu USD (năm 2006) lên gần 525 triệu USD. Chỉ riêng cuối năm 2007 đã nhập về gần 5.000 chiếc, trị giá gần 73 triệu USD.
Theo Bộ Tài chính, giảm thuế là nhằm “hạ nhiệt” giá xe ôtô trong nước, đồng thời cũng để phù hợp với cam kết của WTO. Tuy nhiên cho đến nay, dù lượng ôtô nhập khẩu tăng cao nhưng giá ôtô trong nước vẫn chưa “hạ nhiệt” nhiều. Nguyên nhân một phần là do nhu cầu tiêu thụ xe trong nước vẫn đang ở mức cao. Cung vẫn chưa đáp ứng được cầu.
Nhập khẩu ôtô để cạnh tranh
Nói về lộ trình giảm thuế sắp tới, Bộ Tài chính đã cho rằng theo cam kết WTO và các cam kết quốc tế khác thì giảm thuế nhập khẩu ôtô là việc làm bắt buộc, vấn đề chỉ là khi nào thì áp dụng mà thôi.
Hiện tại, các doanh nghiệp sản xuất ôtô trong nước đang lo ngại nếu tiếp tục giảm thuế thì thị trường không chỉ tràn ngập xe ngoại mà giá xe cũng có thể sẽ xuống rẻ hơn. Như vậy sẽ gây khó khăn rất nhiều cho doanh nghiệp trong cạnh tranh.
Theo đại diện một doanh nghiệp ôtô, việc giảm thuế ôtô nhập sẽ khiến cho sự cạnh tranh sắp tới trên thị trường ôtô rất căng thẳng, việc kinh doanh của doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Để đối phó, doanh nghiệp cần phải tập trung đầu tư nhiều vào giá cả và mẫu mã.
Được biết, do sức ép cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ từ xe nhập khẩu nên trong hai tháng đầu năm, lượng xe bán ra của một số liên doanh sản xuất xe trong nước đã sụt giảm đáng kể. Như Ford Việt Nam giảm từ hơn 1.000 chiếc (tháng 12-1007) xuống còn 810 chiếc (tháng 1-2008). Hay Vinastar giảm từ 532 chiếc xuống còn khoảng 325 chiếc.
Vì vậy từ đầu năm, các doanh nghiệp đã có nhiều dự định đầu tư tăng công suất và sẽ tung nhiều mẫu mới trong năm nay nhằm cạnh tranh với xe ngoại đang có xu hướng ngày càng tăng.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp liên doanh đã có yêu cầu xin được nhập khẩu xe nguyên chiếc từ tập đoàn mẹ (lợi thế về mẫu mã, chất lượng) nhằm tăng ưu thế cạnh tranh và có được sự cân bằng với các doanh nghiệp phân phối trong nước. Hiện tại, Mercedes-Benz Việt Nam, Toyota Việt Nam và Ford Việt Nam là những liên doanh đã được cấp giấy phép nhập khẩu ôtô nguyên chiếc.
Ngoài ra, Chính phủ cũng đã yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công thương và các cơ quan liên quan khẩn trương xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành cơ chế hỗ trợ các dự án sản xuất, chế tạo động cơ ôtô, hộp số, cụm truyền động trong nước
