Cafe Racer được coi là phong cách độ xe hoàn chỉnh lâu đời và quyến rũ nhất trong nền công nghiệp hai bánh. Cafe Racer cũng được nhận biết là tạo ra một góc riêng, phong cách lãng tử và khẳng định lối sống đậm chất hoang dã nhưng không kém phần tinh tế.
Niềm đam mê những chiếc Cafe Racer từ Anh Quốc đã được khuếch tán rộng rãi trong giới chơi xe cả trong quá khứ lẫn hiện tại.
Đi tìm kiếm một bản ngã
Vào thời gian đầu hình thành, tên gọi “Cafe Racer” chưa được biết đến, những tay chơi xe chỉ có một khái niệm đơn giản hơn để gọi, đó là “Specials”- tạm dịch “sự khác biệt”. Mãi đến thập niên 50, 60 của thế kỷ 19 khái niệm “Specials” mới có một tên gọi chính thức là Cafe Racer.
Những chiếc xe loại này được bắt nguồn từ Anh Quốc và được phát triển vững mạnh bởi những hội nhóm tên tuổi đầu tiên như: Rocker’s Club, 59 Club hay Ace Café Club. Chính những nhóm “quái xế” này đã đẩy phong trào Cafe Racer thành một kiểu văn hoá phá cách, mới mẻ trong xã hội phương tây thời bấy giờ.
Những chiếc xe Cafe Racer cổ điển thời đó thường rất gọn nhẹ, dễ điều khiển qua nhiều mặt đường khác nhau. Động cơ thời đó thường được hay sử dụng là của chiếc Triton, một dòng xe độ của hãng Norton với máy của Triumph Boneville. Và cho đến ngày nay, thuật ngữ Cafe Racer cũng được dùng để chỉ các dòng xe mang dáng dấp xe cổ Anh, Ý hoặc Nhật Bản phong cách thập niên 50-60.
Và từ khi ra đời, Cafe Racer trải qua rất nhiều thay đổi, nhưng những đặc trưng cơ bản của nó vẫn được giữ lại để chúng ta có thể nhận biết dễ dàng một chiếc xe Cafe Racer. Đó chính là ghi-đông nằm ngang, nối liền phuộc trước và xuôi xuống hai bên, bình xăng ta nửa hình oval cực to để ép vào phần thân người khi chạy. Yên kiểu xe đua cổ điển thường chỉ dành cho một người bởi phần cảng sau được thiết kế thành khối ép vào sau mông người lái để cố định chỗ ngồi.
Dáng dấp cổ điển của một chiếc xe Cafe Racer gợi lên sự lạc lối và khát khao bùng cháy ở những người bạn trẻ đang rong ruổi trên con đường tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống. Nó đem chúng ta quay trở về với những hình ảnh quen thuộc của những chiếc xe từng tung hoành một thời trên các cung đường đua châu Âu để tìm kiếm một bản ngã.
Những chiếc xe Cafe Racer được xem là mẫu xe độ hoàn chỉnh đầu tiên của lịch sử độ xe thế giới. Cái tên “Cafe Racer” được hình thành một cách khá thú vị bởi nó bắt nguồn từ những cuộc đua xe tự phát của các tay chơi xe “đời đầu”. Ban đầu, khi những tay đua không bằng lòng với chiếc xe mình đang có nên đã cố tìm cách cải tiến những chiếc xe nguyên bản theo sở thích riêng.
Các tay đua đã tạo nên một sự đột phá trong thiết kế. Sản phẩm họ tạo ra là một loại xe bụi bặm, gân guốc, vững chắc và liền mạch. Các tay đua dùng chính những chiếc xe tự chế này đua cùng nhau trên những khung đường dài của Anh Quốc, đích đến là những quán cafe. Người thua cuộc sẽ phải chiêu đãi những tay đua còn lại một buổi tiệc nước tại điểm đến. Chính vì vậy mà họ gọi những chiếc xe này là Cafe Racer – những tay đua cafe.
Bụi bặm, trẻ trung và linh hoạt
Nổi tiếng nhất chính là cuộc đua Ace Cafe vẫn tồn tại đến ngày nay. BSA’s Gold Star Clubman 1950 chính là xe Cafe Racer chính hãng đầu tiên trên thế giới Harley Davidson Cafe Racer - bản độ thú vị của xưởng Tricana, Thụy Sỹ Xưởng độ Tricana đã ghi tên mình vào Top Uy Tín của giới xe độ Thụy Sỹ khi họ cho ra mắt thành công chiếc Cafe Racer độc đáo và gọn...
Đầu những năm 60, sự xuất hiện của hệ động cơ hai xy-lanh (TWIN) đã tạo nên một xu hướng mới cho Cafe Racer. Đứng đầu thời kì này là những tên tuổi lớn như BSA, Triumph và Norton. Sự phát triển không chỉ dừng lại ở động cơ chính mà những bộ phận liên quan cũng đạt những cải tiến đáng kể về mặt công nghệ.
Nổi bật phải nói đến tay lái CLIP ON, bộ phận đỡ chân (bàn gác chân) nâng cao lùi về sau, ống xả và hệ thống xả tăng công suất… Cafe Racer chính hãng phát triển, Cafe Racer (tự độ) cũng phát triển không kém. Tôn chỉ của những người chơi xe (cho đến nay) vẫn là sự sáng tạo, tìm tòi nên cái mới.
Vì tầm ảnh hưởng của Cafe Racer, nhiều hãng sản xuất môtô như Yamaha, Benelli, BMW, Kawasaki… đều có những phiên bản thương mại Cafe Racer cho những mẫu tiêu chuẩn của mình. Với những động cơ sản xuất hàng loạt có tính năng dần nâng cao từng phiên bản theo kiểu sản xuất đại trà.
Và cứ thế, Café Racer phủ đầy bụi bặm rồi chìm vào lịch sử xe gắn máy nhưng không hề biến mất. Nó vẫn âm thầm lan tỏa, âm thầm tồn tại để rồi ngày nay Cafe Racer lại một lần nữa quay trở lại, bùng cháy mạnh mẽ không chỉ trên thế giới mà hiện diện ngay cả ở Việt Nam.
Bắt đầu từ những nhóm nhỏ những người mê phong cách này, tự chơi và tự cung, tự cấp… Hiện Cafe Racer tại Việt Nam bắt đầu rầm rộ, người chơi dòng xe này ngày càng đi vào chiều sâu hơn trong từng kiểu độ với vô vàn phong cách khác nhau.
Nhiều xưởng độ xe được các cá nhân, nhóm lập lên với mong muốn cho ra đời những chiếc xe cá tính của riêng mình và “hổng giống ai”. Bên cạnh đó, nhiều cuộc thi xế độ Cafe Racer trên khắp thế giới cũng khiến nhiều tín đồ đam mê tại Việt Nam có những sáng tạo riêng cho mình không hề kém cạnh.
Những chiếc Cafe Racer thời kỳ mới với vô vàn biến thể, từ đơn giản, trung tính đến cực đoan… Nhưng cho dù có biến thể hay thay đổi đến đâu, đặc điểm nổi bật nhất của nó vẫn là sự thô ráp, bụi bặm, trẻ trung và linh hoạt – cho những con người với ngọn lửa đam mê luôn hướng đến chủ nghĩa “xê dịch”.
