Còn được biết đến với tên gọi là "Xe Lai", những mẫu xe Hybrid (loại xe sử dụng hai nguồn động lực từ Động cơ đốt trong là xăng hoặc dầu kết hợp cùng Động cơ điện) đã hiện diện từ thế kỷ 19. Trải qua nhiều trở ngại về công nghệ, giờ đây xe Hybrid đã phổ biến và được ưa chuộng nhiều hơn như tại Mỹ, Nhật và một số nước Châu Âu.
Tuy nhiên tại Việt Nam, những mẫu xe hơi Hybrid vẫn còn xuất hiện "khiêm tốn" chủ yếu là các mẫu xe nhập khẩu theo đường tư nhân. Với chính sách chưa thực sự rõ ràng để tạo điều kiện cho xe Hybrid gia nhập thị trường, vì vậy các hãng xe ở Việt Nam vẫn chưa thể phổ cập dòng xe tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường này.
Đơn cử như Toyota - một trong những hãng xe đi đầu trên thế giới về công nghệ xe Hybrid cũng đã 2 năm liên tiếp tại Triển lãm Ô Tô Việt Nam (VMS) vừa qua, giới thiệu tới công chúng dòng xe Prius nổi tiếng của mình. Nhưng đến giờ Toyota Việt Nam vẫn chưa công bố kế hoạch rõ ràng nào về việc sẽ thương mại hóa mẫu xe này.
Và mới đây trong hai ngày đầu tiên của tháng 6/2017, Toyota Việt Nam thể hiện thêm động thái tích cực về việc quảng bá dòng xe Prius cũng như công nghệ động cơ Hybrid tân tiến của mình qua sự kiện "Hội thảo Công nghệ Toyota Hybrid" tại Hà Nội.
Đến với sự kiện, khách mời có dịp tìm hiểu kỹ hơn mọi điều xung quanh công nghệ động cơ Hybrid, về dòng xe lai bán chạy hàng đầu thế giới là Prius cũng như các hoạt động và kế hoạch của Toyota trong nỗ lực trở thành một "Công ty Xanh" thực sự.
Phải nói thêm ngoài dòng xe Hybrid, hiện nay các nhà nghiên cứu cũng đã có nhiều giải pháp nhằm tạo ra những mẫu xe ít lệ thuộc hoặc không còn lệ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) như sử dụng nhiên liệu sinh học, xe chạy điện hoàn toàn, xe sử dụng pin nhiên liệu (hydro)...Nhưng đạt được hai tiêu chí vừa phổ biến vừa thân thiện với môi trường, hiện chỉ có dòng xe Hybrid.
Vào năm 1997, Toyota đã trình làng chiếc xe hybrid đầu tiên của mình là Prius. Kể từ đó đến nay, hãng xe Nhật đã có trong tay 34 mẫu xe hybrid khác nhau và tổng doanh số bán xe của dòng này lên tới hơn 10 triệu chiếc.
Nhờ sử dụng xe hybrid của Toyota, thay vì các loại xe chạy bằng xăng thông thường có kích thước và hiệu năng lái xe tương đương, đã giảm thiểu phát thải khoảng 77 triệu tấn khí CO2 và tiết kiệm được khoảng 29 tỷ lít xăng. Cho đến năm 2050, Toyota đặt mục tiêu giảm 90% lượng khí thải CO2 từ các mẫu xe mới so với năm 2010. Mục tiêu này đã được Toyota công bố khi đề cập đến kế hoạch bảo vệ môi trường cho đến năm 2050. Để đạt được điều này, Toyota tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của các loại xe thế hệ mới bao gồm các mẫu xe Hybrid, xe Hybrid sạc điện, xe điện và các mẫu xe sử dụng pin nhiên liệu.
Vậy động cơ Hybrid hiện nay của Toyota hoạt động như thế nào và có ưu điểm gì?
Hệ thống Hybrid nối tiếp song song
Hệ thống Toyota Hybrid (THS) kết hợp giữa động cơ đốt trong hiệu suất cao và mô tơ điện công suất lớn và hiệu quả của việc kết hợp hai nguồn công suất này phụ thuộc vào điều kiện lái. Một hệ thống quản lý năng lượng sẽ đảm bảo xe vận hành với hiệu suất tối ưu nhất.
Hơn nữa, hệ thống Toyota Hybrid còn được coi là hệ thống Hybrid mạnh mẽ, được trang bị pin và mô tơ điện công suất lớn. Hệ thống này có khả năng lựa chọn nguồn năng lượng cần thiết để vận hành xe một cách mạnh mẽ mà vẫn tiết kiệm nhiên liệu.
Khi xe ở chế độ nghỉ, động cơ điện và động cơ xăng tự động tắt để bảo toàn năng lượng. Nhiên liệu không bị lãng phí khi xe không hoạt động
Khi xe bắt đầu chuyển động ở tốc độ thấp, năng lượng được cung cấp từ pin hybrid đến động cơ điện. Động cơ xăng vẫn tắt, xe chuyển động êm ái và mượt mà nhờ động cơ điện
Còn lúc tăng tốc, động cơ điện và động cơ xăng kết hợp cùng hoạt động để đạt được công suất mạnh mẽ. Khi ắc quy Hybrid không còn đủ năng lượng, động cơ xăng sẽ làm quay động cơ điện và sử dụng nguồn điện tạo ra để dẫn động bánh xe.
Khi xe đi ở điều kiện bình thường, xe được dẫn động bởi động cơ xăng ở dải tốc độ mà xe hoạt động hiệu quả nhất. Tùy thuộc vào điều kiện lái xe, năng lượng được phân phối đến máy phát điện để cung cấp cho động cơ điện nhằm bổ sung cho động cơ xăng
Ngoài ra lúc xe giảm tốc và phanh, động cơ điện sử dụng động năng của xe làm máy phát quay, lượng điện này sẽ được tích vào pin hybrid
Ưu điểm chính của hệ thống Toyota Hybrid
Hệ thống Toyota Hybrid thay đổi liên tục để lựa chọn chế độ lái thích hợp theo từng điều kiện, ví dụ như chạy hoàn toàn bằng điện, hay chỉ chạy động cơ xăng, hay sử dụng cả động cơ xăng và mô tơ điện. 4 lợi ích chính mà hệ thống Toyota mang lại bao gồm hiệu quả nhiên liệu tối ưu, giảm phát thải, tăng tốc mạnh mẽ và mượt mà, vô cùng tĩnh lặng.
Hiệu quả nhiên liệu tối ưu
Hệ thống Toyota Hybrid sử dụng mô tơ điện để khởi động hay khi đi ở tốc độ thấp trước khi tăng tốc trong khi động cơ xăng tắt giúp tiết kiệm nhiên liệu. Khi trên hành trình, năng lượng từ động cơ xăng và mô tơ điện kết hợp tự động và hiệu quả để đáp ứng từng chế độ lái. Hơn nữa, động cơ xăng cũng ngắt khi xe ở chế độ nghỉ (idling) để tiết kiệm nhiên liệu.
Phát thải thấp
Khi mô tơ điện hoạt động thay thế cho động cơ xăng trong quá trình vận hành sẽ giúp giảm phát thải. Khi chạy hoàn toàn bằng điện, hay xe ở chế độ nghỉ, động cơ xăng tắt cũng giảm tiêu hao nhiên liệu và phát thải.
Vận hành linh hoạt
Bằng việc kết hợp giữa mô tơ điện công suất cao và động cơ xăng, hệ thống Hybrid của Toyota giúp cho việc tăng tốc trở nên mạnh mẽ hơn. Trên hành trình, động cơ xăng và mô tơ điện cùng tác động lên bánh lái: động cơ xăng được chia đôi nguồn năng lượng, một phần để tác động đến bánh xe, một phần sạc vào máy phát điện, tác động lên mô tơ. Sự phân chia năng lượng giúp tối đa hiệu suất.
Êm ái và Tĩnh lặng
Chế độ lái hoàn toàn bằng điện giúp xe vận hành êm ái và tĩnh lặng tuyệt đối. Chế độ lái hoàn toàn bằng điện đặc biệt phát huy tác dụng khi vận hành vào sáng sớm hay đêm muộn trong những khu dân cư hay dưới hầm đỗ xe. Đây cũng là lợi thế tuyệt vời của hệ thống Toyota Hybrid.
Còn về mẫu Toyota Prius, phiên bản được giới thiệu tại sự kiện là phiên bản mới nhất trang bị động cơ xăng 1.8L, cho công suất 98 mã lực, kết hợp với một mô tơ điện có công suất 78 mã lực, có khả năng tang tốc từ 0 đến 50km trong vòng 4,3 giây. Mức tiêu thụ nhiên liệu theo công bố của hãng là 2,5 lít/100 km.
Trong sự kiện, khách mời còn có dịp trực tiếp cầm lái mẫu xe này dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia tới từ Toyota Việt Nam qua đường chạy thử được sắp đặt nhằm kiểm chứng khả năng vận hành của xe.
Hiện Toyota Việt Nam chưa công bố kế hoạch cụ thể nào về giá cả hay phân phối mẫu xe hybrid thương mại đầu tiên và thành công nhất trên thế giới hiện nay này. Với rất nhiều lợi ích mang lại, đặc biệt phù hợp với điều kiện hạ tầng và giao thông ở Việt Nam như không phải xây các trạm nạp nhiên liệu chuyên biệt, xe có kích thước nhỏ gọn, tiết kiệm nhiên liệu, giúp hạn chế ô nhiễm khí thải từ phương tiện cá nhân đang có xu hướng tăng cao...Toyota Prius thực sự là mẫu xe rất đáng chờ đón cho người Việt.
.jpg)
