Nhiều người cho rằng trong vụ việc bê bối liên quan đến xe tải Van, doanh nghiệp nhập khẩu không sai mà chỉ lách luật; và lỗi thuộc về người sử dụng cuối cùng, khi họ lắp thêm ghế sau khi hoàn thiện giấy tờ.
Vì vậy, một trong những giải pháp được đề cập tới là đánh đồng các loại thuế (thuế nhập khẩu, thuế TTĐB...) giữa xe tải Van 2 chỗ và xe chở người 5 chỗ.
90% người mua xe lắp thêm ghế
Xe tải Van là lại xe khá phổ biến trên thế giới, nhưng do xe rẻ, chênh lệch giá giữa xe chở người và xe tải Van không lớn nên không có hiện tượng người dân tự cải tạo xe tải Van thành xe chở người. Tuy nhiên, tại Việt Nam, chênh lệch về thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt giữa hai loại xe này khá lớn. Cụ thể, nếu như xe chở người 5 chỗ phải chịu thuế nhập khẩu 83%, thuế tiêu thụ đặc biệt (sau 1/4/2009) là 45% thì thuế nhập khẩu xe tải Van chỉ là 80% và thuế tiêu thụ đặc biệt 0%.
Đa số khách mua xe tải Van sau khi đăng ký đã hoán cải thành xe chở người.
Chênh lệch về thuế khiến cho chênh lệch về giá giữa xe chở người 5 chỗ và xe tải Van hiệu Daewoo Matiz lên tới khoảng 48-50 triệu đồng/chiếc. Điều này khiến cho nhiều khách hàng thay vì mua xe 5 chỗ thì họ mua loại Van 2 chỗ với giá rẻ hơn, rồi chỉ việc ra các xưởng sửa chữa ôtô lắp thêm bộ ghế sau khoảng 4-5 triệu đồng là họ có ngay một chiếc ôtô giống tới 99% so với xe chở người loại 5 chỗ.
Anh Giang, một khách hàng tại Hà Nội, cho biết anh đã mua xe Matiz Van trong nửa đầu năm 2009 nên vẫn làm được giấy tờ bình thường. Anh nhẩm tính, nhờ mua xe Van với giá 210 triệu đồng và lắp thêm bộ ghế phía sau khoảng 4 triệu đồng mà anh đã tiết kiệm được khoảng 45 triệu đồng so với mua xe Matiz 5 chỗ, trong khi gần như không ai có thể nhận ra chiếc xe anh đang đi là xe Van nếu họ không xem giấy tờ xe.
Một khách hàng khác là anh Long, cũng ở Hà Nội, cho hay anh mua Matiz Van nhập khẩu đã hơn một năm qua và khá hài lòng với chiếc xe mình đang sở hữu. Anh này thừa nhận việc lắp thêm ghế phía sau là trái luật nhưng vì tính tiện dụng, kinh tế nên anh không ngần ngại lắp ngay sau khi có đăng ký xe. “Mình đi đúng luật chẳng bao giờ để công an phải sờ đến giấy tờ nên chẳng có vấn đề gì cả” - anh Long nói.
Nhiều doanh nghiệp nhập khẩu ô tô thừa nhận, có tới trên 90% khách hàng mua xe Van sẽ lắp thêm ghế sau, đến kỳ đăng kiểm họ lại tháo ra... Tuy nhiên, các doanh nghiệp này cho rằng không thể lầm lẫn giữ việc doanh nghiệp nhập xe tải Van (hợp pháp) rồi người tiêu dùng hoán cải (bất hợp pháp) mà quy chụp thành việc doanh nghiệp nhập xe chở người nhưng khai là xe tải Van (bất hợp pháp) như quan điểm của Bộ Tài chính.
Đánh đồng thuế, tịch thu xe hoán cải là xong?
Trên thực tế, câu chuyện hoán cải từ xe tải Van thành xe chở người không phải là chuyện mới. Ngay từ năm 2002, dư luận và các cơ quan chức năng cũng đã từng đau đầu với vụ việc hoán cải những chiếc xe tải mui kín có kiểu dáng xe du lịch thành xe chở người. Cũng ngay từ thời điểm đó và kéo dài tới nay, Cục đăng kiểm, Bộ Giao thông Vận tải liên tục đề nghị Bộ Tài chính áp dụng thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe tải Van tương tự như xe chở người, xoá bỏ chênh lệch về về thuế và về giá - khởi nguồn của hành vi hoán cải.
Rất nhiều đặc điểm khác biệt giữa xe tải van và xe 5 chỗ. Nguồn: Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, trong suốt thời gian dài vừa qua, Bộ Tài chính lại khăng khăng đề nghị Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo Cục đăng kiểm phải xác nhận những chiếc xe Van đó là xe chở người - điều bất khả thi vì trái với quy định của pháp luật, của tiêu chuẩn Việt Nam, của nhà sản xuất và trái với thực tế nguyên bản của chiếc xe.
Trong văn bản mới nhất về vấn đề này, ngày 21/5/2010, Cục đăng kiểm cho rằng trước mắt, để hạn chế việc chủ xe tự ý chuyển đổi công năng của xe tải Van, các lực lượng thực thi pháp luật của Bộ Công an và Thanh tra giao thông tăng cường kiểm tra, nếu phát hiện các chủ xe có hành vi hoán cải thì xử lý theo quy định của pháp luật; bắt buộc các chủ xe hoạt động đúng công dụng đã đăng ký là ôtô tải hoặc áp dụng biện pháp cứng rắn hơn như tịch thu các xe ôtô tải Van tự ý cải tạo thành xe chở người.
Theo VnEconomy