Cần có phán quyết công bằng

Ai đúng, ai sai, bên nào lợi, bên nào thiệt khi áp thuế nhập khẩu cao hơn đang là câu chuyện thời sự được nhiều người tiêu dùng và cộng đồng doanh nghiệp quan tâm.

Trong các điều khoản của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) có quy định nếu hàng hóa nhập khẩu làm ảnh hưởng nghiêm trọng hoặc có nguy cơ triệt tiêu sản phẩm cùng loại do các doanh nghiệp trong nước sản xuất thì chính phủ có quyền dùng các biện pháp tự vệ bằng các công cụ thuế hoặc hàng rào kỹ thuật.

Nếu xét trên phương diện này, việc Bộ Công Thương đang tính tới phương án tăng thuế suất thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc để bảo vệ các doanh nghiệp trong nước là hết sức bình thường. Tuy nhiên, nếu nhìn vào thực tế sản xuất, tiêu thụ ô tô trong nước và việc tăng thuế nhập khẩu vì mục đích nói trên thì đó lại là vấn đề đáng bàn.

Theo thống kê  của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tám tháng đầu năm 2009 các thành viên VAMA đã bán được hơn 69.300 xe; thậm chí một số hãng còn bị “cháy hàng”. Dự báo, năm nay mức tiêu thụ có thể đạt 100.000 xe.

Con số trên cho thấy các doanh nghiệp ô tô trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, vẫn ăn nên làm ra. Nói cách khác, việc mở cửa thị trường ô tô vẫn không ảnh hưởng đến các doanh nghiệp trong nước... Do đó, việc nâng thuế nhập khẩu (nếu vì mục tiêu bảo hộ xe hơi trong nước) là không khách quan.

Tuy nhiên, trả lời về vấn đề này, Bộ Công Thương cho rằng việc đề nghị tăng thuế nhập khẩu chỉ nhằm hạn chế nhập siêu vốn đang có xu hướng tăng cao. Trong khi đó, các doanh nghiệp nhập khẩu thì than phiền việc tăng thuế nhập khẩu từ 60% lên 70%, rồi lên 83% như thời gian qua đã khiến họ điêu đứng, nếu tiếp tục nâng lên mức 91% sẽ dẫn đến phá sản và không công bằng.

Trên bình diện vĩ mô, nếu đề nghị tăng thuế suất nhập khẩu ô tô nguyên chiếc của Bộ Công Thương được chấp nhận và các chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp ô tô trong nước vẫn được duy trì, thì khó có thể nói chúng ta sẽ xây dựng được một thị trường cạnh tranh; đồng thời chiến lược nội địa hóa để tiến tới xây dựng nền công nghiệp ô tô Việt Nam vẫn là chuyện rất xa vời!