Đèn LED vốn không phải là một công nghệ mới mẻ, nó đã xuất hiện từ lâu và vẫn tồn tại song song với các công nghệ đèn chiếu sáng dành cho xe hơi khác như halogen hay HID (xenon). Tuy nhiên LED chưa bao giờ được các hãng xe ứng dụng để làm đèn pha. Các mẫu xe ngay từ trong nhà máy đều được trang bị sẵn hệ thống đèn halogen thông thường hoặc xenon đối với những dòng xe cao cấp, còn LED là tùy chọn sau khi mua, hoặc để tự người dùng đem ra tiệm "độ" thêm nếu có nhu cầu. Và ngay cả khi được gắn lên xe thì đèn LED vẫn chỉ dừng lại ở vai trò trang trí hoặc phụ trợ, chứ không phải là thành phần chính trong hệ thống chiếu sáng.
Lý do nằm ở chỗ: vị trí chân đèn LED luôn sản sinh ra một lượng nhiệt lớn, có thể gây ảnh hưởng đến cáp nối và các bộ phận xung quanh nếu không được tản nhiệt hợp lý kịp thời. Nhược điểm này khiến chi phí bỏ ra để duy trì và bảo dưỡng một hệ thống đèn pha LED tăng lên khá nhiều so với các giải pháp khác. Đây là nguyên nhân chính khiến các nhà sản xuất xe hơi chỉ ứng dụng LED làm đèn xi-nhan, đèn chiếu sáng ban ngày hoặc đèn phanh, do thời lượng sử dụng của những loại đèn này đều không kéo dài như đèn pha. Các ưu điểm của công nghệ LED như tiết kiệm năng lượng, tuổi thọ lâu dài hay độ sáng tốt cũng bị lu mờ theo nhược điểm của nó.
Không muốn để một công nghệ có tiềm năng to lớn như vậy bị lãng phí, hãng Audi đã đẩy mạnh việc nghiên cứu để có thể ứng dụng LED làm đèn pha đại trà và đã đạt được thành công nhất định. Chiếc R8 V10 ra đời năm 2008 là mẫu xe hơi đầu tiên trên thế giới sử dụng một hệ thống đèn pha chỉ gồm toàn các bóng LED. Tiếp theo đó, đến lượt các mẫu A7 Sportback, A8 thế hệ 3 và mới đây nhất là A6 2012 được trang bị đèn pha LED toàn bộ. Danh sách chắc chắn sẽ không dừng lại ở đó, bởi Audi tuyên bố sẽ đem công nghệ này đến với tất cả mọi mẫu xe của hãng.
Audi cho rằng, nhược điểm của công nghệ LED hoàn toàn có thể được khắc phục dễ dàng thông qua việc cải tiến thiết kế và đầu tư thêm vào hệ thống tản nhiệt cho đèn pha. Trong khi đó, vì các điốt LED có tốc độ bật/tắt rất nhanh nên độ linh hoạt trong mục đích sử dụng của LED vượt trội hơn halogen lẫn xenon rất nhiều. Để có thể khai thác triệt để ưu điểm này, Audi đã tiến hành phát triển một cơ chế điều khiển ánh sáng thông minh được tạo thành từ sự liên kết của 3 thành phần: hệ thống đèn pha LED, hệ thống định vị vệ tinh MMI và một camera nhỏ gắn trên gương chiếu hậu.
Công dụng đầu tiên của cơ chế này là giúp đèn pha thay đổi độ sáng nhanh chóng. Dữ liệu từ chiếc camera nhỏ sẽ cho biết thông tin về ánh sáng môi trường xung quanh là như thế nào, và hệ thống đèn pha sẽ tự động tăng hoặc giảm độ sáng cho phù hợp mà không cần tài xế phải đụng tay đến. Tùy thuộc vào việc chiếc xe đang chạy trên đường cao tốc hay đường ngoại ô mà ánh sáng đèn pha sẽ khác nhau, một cách hoàn toàn tự động.
Chiếc camera nhỏ cũng có thể thu được hình ảnh phía trước xe, chẳng hạn như ánh sáng đèn từ một chiếc xe chạy ngược chiều, và từ đó tự động chuyển đổi giữa luồng sáng cốt hoặc luồng sáng pha để tránh gây chói mắt cho các tài xế khác. Bên cạnh đó, chiều dài của luồng sáng đèn pha cũng tự động thay đổi được tùy theo địa hình. Khi xe chạy trên đường lộ thẳng, luồng sáng sẽ chiếu xa và lan tỏa hơn là khi chạy trên đường dốc núi, vốn cần một luồng sáng ngắn và tập trung.
Đặc biệt khi chạy xe trong thành phố, dữ liệu từ camera và hệ thống định vị MMI sẽ được kết hợp để giúp xe tự động kích hoạt xi-nhan rẽ dựa vào vị trí trên lộ trình vạch sẵn trước đó. Thậm chí, khi người lái quyết định rẽ theo hướng nào, luồng sáng đèn pha sẽ được điều chỉnh để tập trung vào hướng rẽ đó, góp phần đáng kể vào việc cảnh báo các xe khác cũng như giảm thiểu nguy cơ tai nạn.
Rõ ràng, chỉ có sự linh hoạt của công nghệ LED mới có thể thực hiện được những điều tưởng chừng như bất khả thi trên. Mặc dù công nghệ của Audi là độc quyền, nhưng ý tưởng thực hiện thì hầu như hãng xe nào cũng có thể làm được, vậy nên tương lai của đèn pha LED là rất tươi sáng.
LED từ lâu đã là ứng viên tiềm tàng để thay thế cho bóng halogen làm đèn pha xe hơi. LED không chỉ sáng hơn halogen nhiều mà còn dễ chịu với mắt người hơn hẳn xenon, cùng với đó là độ tiêu hao năng lượng cực thấp. Tuy nhiên phải đến khi Audi thể hiện được một ưu điểm khác của LED là khả năng tùy biến vô cùng linh hoạt thì công nghệ này mới thực sự trở nên đáng chú ý. Cuộc đua tranh công nghệ hứa hẹn sẽ còn nhiều thú vị, khi mà BMW vừa tuyên bố sẽ nghiên cứu ứng dụng đèn pha bằng... la-de với nhiều ưu điểm còn hơn cả LED. Nhưng dù sao thì ở hiện tại, đèn pha LED vẫn là điều thực tế hơn đối với các nhà sản xuất xe hơi. Ngày mà đèn pha LED trở thành chuẩn chiếu sáng mới chắc hẳn không còn xa nữa.
Nam DT
