Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng
Thế Liên vừa ký văn bản gửi Văn phòng Chính phủ và Bộ Giao thông Vận tải (GTVT)
phúc đáp một số đề xuất của dự thảo nghị định quy định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Theo đó, Bộ Tư pháp không đồng tình
đề xuất của Bộ GTVT cho phép TP Hà Nội và TP.HCM được tăng mức xử phạt gấp hai
lần so với các địa phương khác. Hai TP trên vẫn còn nhiều người nghèo, thu nhập
thấp, nếu tăng mức xử phạt sẽ gây ra sự bất bình đẳng và không khả thi - Bộ Tư
pháp nhận định.
Bất bình đẳng
Trước đó, Chính phủ đã có
văn bản cho phép Bộ GTVT đưa vào dự thảo nghị định xử phạt cho phép hai địa
phương trên được tăng mức xử phạt như đã nêu trên. Ông Nguyễn Văn Thuấn, Vụ
trưởng Vụ An toàn giao thông (Bộ GTVT), cho rằng khi đưa ra khung hình phạt
riêng, các địa phương phải tuân thủ đúng trình tự. Trong đó, UBND TP sẽ xây
dựng dự thảo, mức phạt, rồi phải được HĐND quyết định mới được áp dụng.
Tuy nhiên, tại văn bản gửi
Bộ GTVT, Bộ Tư pháp cho rằng: “Điều 52, Hiến pháp năm 1992 quy định mọi công
dân đều bình đẳng trước pháp luật. Những người vi phạm pháp luật nói chung và
vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ nói riêng đều bình đẳng
trước các cơ quan có thẩm quyền trong việc xem xét, quyết định áp dụng chế tài.
Nguyên tắc bình đẳng này đòi hỏi cơ chế áp dụng luật thống nhất trên toàn quốc,
tránh việc cùng một hành vi vi phạm nhưng mỗi nơi lại bị áp dụng quy định xử
phạt khác nhau”. Ngoài ra, hai TP trên hiện vẫn còn có số lượng lớn người dân
có thu nhập thấp hoặc thuộc diện nghèo, việc áp dụng mức xử phạt cao hơn là
không phù hợp.
Đồng tình với quan điểm
trên, luật sư Trần Đình Triển (Đoàn luật sư TP Hà Nội) nói thêm: “Đề xuất của
Bộ GTVT là không đúng với Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính”. “Nếu cho phép áp
dụng thì phải sửa đổi pháp lệnh này” - ông Triển nói.
Không "gí"
trách nhiệm vào chủ phương tiện
Dự thảo của Bộ GTVT chỉ quy
định xử phạt người điều khiển môtô, xe gắn máy, xe đạp máy chở trẻ em từ sáu
tuổi trở lên không đội mũ bảo hiểm. Tuy nhiên, việc không quy định cụ thể hình
thức xác định độ tuổi khiến cho việc xử lý vi phạm gặp rất nhiều khó khăn.
Trước đó, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, đại tá Vũ Đỗ Anh Dũng, Phó Cục trưởng
Cục CSGT đường bộ-đường sắt, từng cho rằng: “CSGT căn cứ vào thực tiễn thể hình
của trẻ như chiều cao, cân nặng, cách nói để biết trẻ đã trên sáu tuổi chưa để
xử lý. Trường hợp nghi vấn, trẻ không có giấy tờ tùy thân thì CSGT tiến hành
tiếp xúc, dùng kinh nghiệm của mình để biết có vi phạm hay không, đồng thời lập
biên bản và yêu cầu người điều khiển phương tiện chứng minh độ tuổi của em bé”.
Sau khi thẩm định quy định
trên, Bộ Tư pháp cho rằng việc xử phạt các vi phạm không đội mũ bảo hiểm là
hoàn toàn phù hợp. Tuy nhiên, vấn đề là làm sao chứng minh được trẻ em đó dưới
hoặc trên sáu tuổi. Do đó, Bộ Tư pháp kiến nghị ban soạn thảo nghiên cứu, bổ
sung cách thức, trình tự xác định độ tuổi của trẻ nhằm quy định thống nhất và
tạo điều kiện thuận lợi cho các lực lượng chức năng thi hành quy định này.
Cùng với đó, Bộ Tư pháp nói
không với đề xuất khi ghi hình, quay camera vi phạm giao thông, nếu công an
không xác định được người điều khiển phương tiện thì chủ sở hữu phương tiện sẽ
bị xử phạt. Lý do của Bộ Tư pháp là việc xử phạt vi phạm hành chính chỉ được áp
dụng đối với cá nhân, cơ quan, tổ chức có hành vi cố ý hoặc vô ý vi phạm. Đồng
thời, việc xác định trách nhiệm hành chính phải dựa trên cơ sở hành vi vi phạm
của một chủ thể nhất định, không thể căn cứ vào phương tiện được sử dụng. Trong
khi đó, chủ sở hữu phương tiện chưa hẳn đã phải là người thực hiện hành vi phạm
đó. Ngoài ra, trên thực tế quy định trên cũng không khả thi, nhất là đối với
những phương tiện đã được chuyển nhượng qua nhiều chủ sở hữu mà không làm thủ
tục sang tên...
Tiếp thu nhưng... khó
quá!
Chiều ngày
17-8, bà Trịnh Minh Hiền, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ GTVT), cho biết: “Bộ
GTVT đã nhận được văn bản của Bộ Tư pháp. Hiện Bộ đang xem xét điều chỉnh lại
dự thảo cho phù hợp với các quy định và kiến nghị của Bộ Tư pháp trước khi
trình Chính phủ. Tuy nhiên, nếu sửa đổi, bãi bỏ các quy định trên, nhất là đề
xuất cho phép TP Hà Nội và TP.HCM tăng mức xử phạt thì Bộ GTVT sẽ phải có văn
bản giải trình cụ thể những ý kiến khác nhau”. “Đây là một vấn đề khó, bởi tăng
mức xử phạt chính là một trong những giải pháp nhằm giảm ùn tắc giao thông ở TP
Hà Nội và TP.HCM vốn đang diễn ra khá phức tạp” - bà Hiền nói.
